ใบบัวบก

ใบบัวบก

ใบบัวบก เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็กที่ขึ้นบนดิน แต่มีลักษณะใบคล้ายกับใบบัว  ซึ่งรู้จักกันดีว่าน้ำใบบัวบกช่วยแก้ช้ำใน  และยังมีสรรพคุณอื่นๆอีกมาก   ในบัวบกประกอบด้วยสารสำคัญหลายอย่างด้วยกัน อาทิเช่น  ไตรเตอพีนอยด์ (อะซิเอติโคไซ)   บราโมไซ  บรามิโนไซ  มาดิแคสโซไซ(เป็นไกลโคไซด์ที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ)   กรดมาดิแคสซิค  ไทอะมิน(วิตามินบี 1)  ไรโบฟลาวิน(วิตามินบี2)  ไพริดอกซิน(วิตามินบี6)  วิตามินเค แอสพาเรต  กลูตาเมต  ซีริน  ทรีโอนีน  อลานีน  ไลซีน  ฮีสทีดิน   แมกนีเซียม  แคลเซียม โซเดียม  ชื่อวิทยาศาสตร์       Centella asiatica Urban. วงศ์                         UMBELLIFERAE  ลักษณะ ไม้ล้มลุก อายุหลายปี เลื้อยแผ่ไปตามพื้นดิน ชอบที่ชื้นแฉะ แตกรากฝอยตามข้อ ไหลที่แผ่ไปจะงอกใบจากข้อ ชูขึ้น 3-5 ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไต เส้นผ่าศูนย์กลาง 2-5 ซม. ขอบใบหยัก ก้านใบยาว ดอกช่อ ออกที่ซอกใบ ขนาดเล็ก 2-3 ดอก กลีบดอกสีม่วง ผลแห้ง แตกได  ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ต้น     เป็นไม้ล้มลุกทอดเลื้อยไปตามพื้นดิน มีรากออกตามข้อชูใบตั้งตรงขึ้นมา ใบ      เป็นใบเดี่ยวมีก้านชูใบยาว ลักษณะเป็นรูปไตหรือรูปกลม มีรอยเว้าลึกที่ฐานขอบใบมีรอยหยักผิวในด้านบนเรียบ ดอก    ดอกเป็นดอกช่อคล้ายร่มออกจากข้อ มี 2 - 3 ข้อ ช่อละ 3 - 4 ดอก แต่ละดอกมีกลีบดอก 5 กลีบ            สีม่วงอมแดงโดยเรียงสลับกับเกสรตัวผู้ ผล ขนาดเล็กมากสีดำ  คุณค่าทางอาหาร คุณค่าทางอาหารในส่วนที่รับประทานได้ 100 กรัม ประกอบด้วย Cal Moist ure Protein Fat CHO Fibre Ash . Ca P Fe A.I.U B1 B2 Niacin C Unit % Gm. Gm. Gm. Gm. Gm mg. mg. mg. mg. mg. mg. mg. ใบบัวบก 44 86 1.8 0.9 7.1 2.6 1.7 146 30 3.9 1096 0.24 0.09 0.8 4  สรรพคุณ ใบสด - ใช้เป็นยาภายนอกรักษาแผลเปื่อย แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก โดยใช้ใบสด 1 กำมือ ล้างให้สะอาด ตำละเอียด คั้นเอาน้ำทาบริเวณแผลบ่อย ๆ ใช้กากพอกด้วยก็ได้ แผลจะสนิทและเกิดแผลเป็นชนิดนูน (keloid) น้อยลง สารที่ออกฤทธิ์คือ กรด madecassic, กรด asiatic และ asiaticoside ซึ่งช่วยสมานแผลและเร่งการสร้างเนื้อเยื่อ ระงับการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ที่ทำให้เกิดหนองและลดการอักเสบ มีรายงานการค้นพบฤทธิ์ฆ่าเชื้อรา อันเป็นสาเหตุของโรคกลากปัจจุบันมีการพัฒนายาเตรียมชนิดครีม ให้ทารักษาแผลอักเสบจากการผ่าตัด น้ำต้มใบสดดื่มลดไข้ รักษาโรคปากเปื่อย ปากเหม็น เจ็บคอ ร้อนใน กระหายน้ำ ขับปัสสาวะ แก้ท้องเสีย